Menu główne

Imprezy

Finansowanie

Projekt: "Utworzenie Centrum Dziedzictwa Kulturowego Bramy Morawskiej na Zamku Piastowskim w Raciborzu"

Beneficjent: Powiat Raciborski

Całkowity koszt projektu:
23 964 731,63 zł

Wysokość dotacji z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego:
19 646 860,69 zł

Środki własne beneficjenta:
4 317 870,94 zł

 


Punkt Informacji Turystycznej

ul. Zamkowa 2
47-400 Racibórz
Budynek Bramny

tel. +48 32 700 60 52
tel. 32 414 02 33 wew. 105

e-mail: zamekraciborz@silesia.travel, it@zamekpiastowski.pl, promocja@zamekpiastowski.pl

Punkt Informacji Turystycznej na Zamku otwarty jest w następujących dniach i godzinach:

  1. w okresie od 1 października do 31 marca:
    • od wtorku do piątku: 9.00-16.00,
    • w soboty, niedziele i święta: 10.00-18.00,
  2. w okresie od 1 kwietnia do 30 września:
    • od wtorku do niedzieli: 10.00-18.00,
  3. Punkt Informacji Turystycznej i Zamek są zamknięte:
    • 1 stycznia (Nowy Rok),
    • w sobotę i niedzielę wielkanocną,
    • 1 listopada,
    • 24 i 25 grudnia.
O zamku
Rozmiar tekstu A A A
Strona główna » O Zamku

Podaj adres email osoby, której chcesz polecić artykuł:
Podaj imię polecającego:
Podaj swój adres email:
dodano: 04.02.2010 r.
Dzieje Zamku Piastowskiego w Raciborzu

Zamek Piastowski w Raciborzu. Tu historia łączy się z nowoczesnością

Zamek Piastowski to stary gród, którego początki są nie do końca znane. To najcenniejszy średniowieczny zabytek w województwie śląskim. Zachowana do naszych czasów budowla, będąca wynikiem wielu przebudów, dokonywanych w kolejnych wiekach, jest swoistą mieszanką stylów architektonicznych. Jednym z cenniejszych obiektów zamku jest kaplica św. Tomasza Becketa z Canterbury, zwana perłą śląskiego gotyku. Raciborski zamek i kaplicę można zwiedzać codziennie, odbywa się także szereg imprez.

Początki raciborskiego grodu owiane są aurą pewnej tajemniczości, gdyż niejasność źródeł pisanych pozwala na wiele domysłów. Pierwszej wzmianki niektórzy dopatrują się już w przekazie z 845 r. określanym jako Geograf Bawarski, wspominającym o plemieniu Gołężyców, zamieszkującym dorzecze górnej Odry. Pośród pięciu grodów, należących do plemienia, jednym miałby być właśnie Racibórz. Badania archeologiczne wskazują na powstanie grodu w wieku X. Raciborski gród wzmiankowany jest przez Galla Anonima, który wspomina, iż w 1108 r. wojska Bolesława Krzywoustego odbiły budowlę z rąk Morawian. O tym, że gród był dobrze ufortyfikowany, świadczy odparcie w 1241 r. ataku Tatarów. Początkowo była to budowla drewniano-ziemna, później wzniesiono kolejne części z kamienia, zaś pierwsze partie ceglane powstały prawdopodobnie w wieku XIII. Jak podają źródła historyczne około 1290 roku powstała kaplica zamkowa, która jest pomnikiem ugody pomiędzy księciem Henrykiem IV Probusem (Prawym) a biskupem wrocławskim Tomaszem II. Otrzymała wezwanie angielskiego męczennika – biskupa z Canterbury. Warto dodać, że wezwanie to jest wyjątkowo rzadkie na ziemiach polskich. Święty Tomasz Becket patronuje jednej z kaplic Archikatedry na Wawelu czy pocysterskiemu kościołowi w Sulejowie. Do 1416 roku pełniła rolę kolegiaty, była świadkiem chrztów, ślubów arystokracji czy procesji, wiernie służyła dworowi książęcemu.

Świątynia nazywana jest śląską Sainte-Chapelle oraz perłą śląskiego gotyku. Pierwsze określenie, odnoszące raciborski zabytek do słynnej dwukondygnacyjnej kaplicy zamkowej Sainte-Chapelle, położonej na wyspie Cité w Paryżu, ufundowanej przez króla Ludwika IX (1214-1270) jako miejsce złożenia relikwii Chrystusa z koroną cierniową na czele i świętych patronów Francji, weszło do obiegu z końcem lat 50. XX wieku za sprawą wybitnego historyka sztuki i muzeologa, prof. dr. hab. Gwido Chmarzyńskiego (1906-1973). Za najpiękniejszą zachowaną średniowieczną kaplicę zamkową na Śląsku, a także na ziemiach polskich uznał ją warszawski badacz, prof. Andrzej Grzybkowski, autor monografii śląskich kaplic zamkowych. Wielu innych znawców tematu, m.in. prof. Marian Kutzner czy prof. Tadeusz Chrzanowski, nie mają wątpliwości, że Racibórz dysponuje wysokiej klasy zabytkiem. Stąd też uprawnione jest wspomniane określenie perła śląskiego gotyku. Na przestrzeni wieków kaplica poddawana była wielu przebudowom i rekonstrukcjom. Wraz z nowymi właścicielami zmieniała się i ona. Wiatry historii nie były dla niej łaskawe; trawiły ją pożary, niszczyły powodzie i nieprzyjacielskie wojska, bezlitośnie działał upływający czas i grzech zaniechania. Jednak po każdym nieszczęściu, przychodził czas odbudowy. Kaplica pw. św. Tomasza Becketa, znajdująca się przy Zamku Piastowskim w Raciborzu od czerwca 2016 roku jest już w pełni odrestaurowana. Żmudnych i kosztownych prac konserwatorskich podjął się Powiat Raciborski. Kaplica odzyskała  swoją świetność i blask. To do niej od niepamiętnych czasów ściągają turyści z kraju i z zagranicy.

Dziś świątynia rozpoczyna nowy rozdział i po raz kolejny zachwyca. Znawcy nie mają wątpliwości, że stanowi obecnie najcenniejszy tego typu obiekt w Polsce. Cała modernizacja, podzielona na etapy, objęła m.in.: remont i wymianę pokrycia dachu oraz remont wieżyczki, wykonanie nowych witraży, konserwację kamieniarki okiennej, renowację kamiennych portali wejściowych, wyeksponowanie ważnych detali (kamienne konsole żeber sklepiennych,  kanał przy oryginalnej wschodniej ścianie kaplicy), renowację sklepienia (z elementami polichromii) oraz remont elewacji zewnętrznej. Całość prac realizowanych przez samorząd powiatowy kosztowała ponad 2,8 mln złotych. Powiat angażując na ten cel środki własne, pozyskał także dofinansowanie zewnętrzne od:  Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Katowicach (ok. 489 tys. zł), Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w Warszawie (ok. 198 tys.) oraz miasta Raciborza (351 tys. zł). Pierwsze z prac rozpoczęły się w 2011 roku. W 2016 roku kaplica wzbogaciła się o wyposażenie, w tym to historyczne z XIX wieku – dębowe ławki oraz najcenniejsze fragmenty ołtarza tj. obraz pędzla Jana Bochenka (wym. 270,5x125,5 cm) i dwie figury świętych. Ponadto w kaplicy usytuowano mensę ołtarzową, mównicę, krzesła dla celebransów, krzyż oraz tabernakulum. W kwietniu 2017 roku została wyróżniona w 42. edycji konkursu Generalnego Konserwatora Zabytków na „Zabytek Zadbany”. Otrzymała wyróżnienie za kompleksowe prace restauratorskie oparte na pełnych badaniach archeologicznych, historycznych, architektonicznych i konserwatorskich. Przeprowadzone zostały z maksymalnym poszanowaniem substancji zabytkowej. Prace pozwoliły na harmonijne wyeksponowanie wszystkich istotnych faz rozwojowych obiektu. Każdego roku w kaplicy odbywa się szereg koncertów w ramach cyklu „Musica cantuaris”, są też wieczory poezji. Odprawiane są też w niej okazjonalnie nabożeństwa a już niebawem chętne pary będą mogły wziąć ślub kościelny.

W zamku rezydowali kolejni książęta piastowscy. W pierwszej połowie XIV w. zamek trafił w ręce Przemyślidów opawskich, za których Racibórz stracił na znaczeniu, a granice księstwa zmniejszyły się. Od wieku XVI budowla stała się własnością króla Czech, później przeszła w ręce rodów szlacheckich. Przez pewien czas należała do margrabiego Jerzego Hohenzollerna, który odnowił zniszczone zabudowania; szerzył także luteranizm na tych terenach. W 1587 roku w zamku zatrzymał się arcyksiążę Maksymilian Habsburg - jeden z pretendentów do tronu polskiego. Zamek dalej zmieniał właścicieli, a byli nimi m.in. Bethlen Gabor, książę siedmiogrodzki oraz austriacki cesarz Ferdynand. W 1637 r. na zamku wybuchł pożar. Podczas odbudowy wieża bramna otrzymała wygląd barokowy. Zmieniono też gruntownie kształt skrzydła północno-wschodniego, które wzbogacono o arkadowy krużganek i loggię na piętrze. Rozbudowano poza tym skrzydło południowo-wschodnie. W 1645 roku zamek i księstwo raciborskie zostało zastawione Wazom, a król Jan Kazimierz mianował tu starostą hrabiego Franciszka Euzebiusza von Oppersdorsffa. Później księstwo znalazło się z powrotem w rękach Austrii i kolejnych rodów. 24 sierpnia 1683 roku, w zamku należącym wówczas do Franciszka Euzebiusza Oppersdorffa, zatrzymał się Jan III Sobieski w drodze na Wiedeń. W wieku XVIII budowla była zapewne w nienajlepszym stanie, skoro król pruski Fryderyk II, odwiedzając Racibórz w 1742 roku, nie wybrał go na miejsce pobytu. W czasie wojen napoleońskich mieścił się tu szpital dla żołnierzy francuskich. 19 stycznia 1858 zamek ucierpiał znacznie podczas pożaru, po czym został gruntownie przebudowany. Od lat 30. XIX wieku do 1945 r. zamek należał do książęcego rodu Hohenlohe-Waldenburg-Schillingsfürst z Rud. W latach 50-tych budowla, jak wiele innych obiektów zabytkowych w PRL, zaczęła znów niszczeć. Od lat 90-tych zeszłego stulecia zamek jest stopniowo odnawiany. W 2012 r. został odbudowany i udostępniony do zwiedzania.

Obecnie zamkiem i kaplicą w imieniu Powiatu Raciborskiego zarządza Agencja Promocji Ziemi Raciborskiej i Wspierania Przedsiębiorczości na Zamku Piastowskim w Raciborzu. Zakłada ona sobie za cel stopniowe umacnianie prestiżowej pozycji instytucji jako centrum multimedialnego regionu. Nastawiona jest na działania lokalne i ponadregionalne, budujące wizerunek i pozycję powiatu oraz zachęca do współpracy i kontaktów nowych odbiorców, beneficjentów i aktywistów. Cele organizowanej działalności są bezpośrednio związane z założeniami statutowymi, ukierunkowanymi na integrację tradycji z nowoczesnością a podstawowe obszary działalności to: turystyka, dziedzictwo kulturowe, przedsiębiorczość branżowa, promocja Ziemi Raciborskiej i działalność kulturalna.   

W ciągu roku na zamku organizowanych jest szereg wystaw stałych i czasowych. Dużą frekwencją cieszą się takie imprezy jak: Zamkowa Noc z Duchami, Intro Festival, czyli festiwal muzyki elektronicznej i światła, Raciborskie Dni Nauki i Techniki, Międzynarodowe Spotkania Artystyczne Śląsk - Kraina Wielu Kultur czy Zamkowy Jarmark kwiatów, żywności ekologicznej i rękodzieła. Koncerty i imprezy plenerowe na dziedzińcu ściągają gości z kraju jak i z zagranicy. W budynku bramnym zlokalizowany jest także Punkt Informacji Turystycznej, który jest otwarty przez siedem dni w tygodniu. W okresie od 1 kwietnia do 30 września we wszystkie dni tygodnia: 10.00-18.00. W okresie od 1 października do 31 marca: od poniedziałku do piątku: 9.00-16.00, w soboty, niedziele i święta: 10.00-18.00. Punkt Informacji Turystycznej i Zamek są zamknięte: 1 stycznia (Nowy Rok), w sobotę i niedzielę wielkanocną, 1 listopada oraz 24 i 25 grudnia. W 2013 r. w IX edycji konkursu na najlepsze IT PIT zdobył 3 miejsce w kategorii **. W 2017 r. po raz drugi zamkowy PIT zdobył 3 miejsce w kategorii **, w konkursie Polskiej Organizacji Turystycznej na najlepsze centra informacji turystycznej. Na zamku funkcjonują też dwa infokioski wewnętrzny i zewnętrzny, które podpowiadają turystom po zamknięciu PIT gdzie można ciekawie i aktywnie spędzić wolny czas oraz smacznie zjeść. PIT wyposażony jest ponadto w 30 audioprzewodników z wycieczkami po Raciborzu w dwóch wersjach dla dzieci i dorosłych w polskiej i niemieckiej wersji językowej. Zamek obecny jest również na portalu społecznościowym facebook https://www.facebook.com/ZamekPiastowskiRaciborz/.

Atrakcje Zamku Piastowskiego w Raciborzu:

1) Skarby ziemi raciborskiej

2) Śląskie Sherwood

3) Izba tradycji śląskiego więziennictwa

4) Husarz pocztowy

5) Skarbiec

6) Wystawa „obrazów” Gurgena Gadachika

7) Tajemnice raciborskiego Zamku w 3D

8) Zamki i pałace ziemi raciborskiej

9) Książęta von Ratibor

Szkice literackie o Zamku i okolicy:

1) Rycerze krzyżowi na raciborskim Zamku

2) Błogosławiona z raciborskiego Zamku

3) Kilka ciekawych uwag odnośnie nazwy Ratibor

4) Na książęcym dworze w Raciborzu

5) Otoczenie Zamku w Raciborzu – rybacy

6) Jak to z właścicielami Zamku bywało?

7) Krewki książę Jan zwany Żelaznym

8) Król Jan III Sobieski na ziemi raciborskiej

9) Niedoszła krucjata na Racibórz

10) W kaplicy zamkowej głosił kazania inkwizytor

11) Śląskie Sherwood na raciborskim Zamku

12) Zamek raciborski jest eko

13) Tajemnica głowy Tatara

14) Szpetna dama i bystry młynarz

15) Spacerkiem w okolicach Zamku

16) O rodzinie von Ratibor słów kilka

17) Racibórz a zabytki militarne

18) A czy na Zamku w Raciborzu bywali królowie?

19) Zamek Racibórz – od zjednoczenia Polski do wielkich Prus

20) Jak to z wyglądem Zamku bywało?

21) Skarby Zamku w Raciborzu

22) Angielski święty patronem kaplicy zamkowej

23) W procesji do świętego Tomasza

24) Rycerze krzyżowi na raciborskim zamku - bożogrobcy

25) Sława rodu von Ratibor

26) Tajemnica Geografa Bawarskiego

27) Zamkowa kolegiata

28) Czy templariusze dotarli do Raciborza?

29) Jak to czeski król z naszych pieniędzy dług spłacał

30) Król Sobieski pod Raciborzem

31) Pamiątki po Oppersdorffach, czyli kochliwy król

32) Książę bez ziemi. Jak to możliwe?

33) Słynni krewniacy księcia (Herzog) von Ratibor

34) Szlak husarii – pomiędzy mitem a faktami

35) Zamek pełen odkryć

Strona główna /POLITYKA PRYWATNOŚCI I WYKORZYSTANIA PLIKÓW COOKIES/Projekt „Przy książęcym stole”/Projekt „Wspólna historia poprzez zabawę”/RODO - Klauzule Informacyjne/Imprezy - Zapowiedzi/Cennik/Aktualności/Turystyka/Kontakt/O Zamku/Multimedia/Archiwum Wydarzeń/Linki/Mapa strony/Realizacja Projektu/Lokalizator/E-kartki/Deklaracja dostępności

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2007-2013. Informacje źródłowe na temat Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2007-2013 znajdują się na stronie www.rpo.slaskie.pl

Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego – realna odpowiedź na realne potrzeby

© Powiat Raciborski / Projekt i wykonanie: Margomedia
Portal www.zamekpiastowski.pl wykorzystuje pliki cookies, czyli tzw "ciasteczka". W przypadku braku akceptacji korzystania z plików cookies prosimy o opuszczenie strony.
Zamknij