18 maja 2023 roku zapraszamy na wędrówkę w przestrzeni i czasie. Tego dnia odwiedzimy zachodnie krańce województwa śląskiego, sięgając rozmową wstecz aż do drugiej połowy XIII wieku. Podczas 32. edycji Sceny Premier Naukowych prof. dr hab. Jerzy Sperka z Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Śląskiego opowie o ludziach, którzy rządzili średniowiecznym księstwem raciborskim. Rozmowa wokół jego książki Książęta i księżne raciborscy (1290/1291–1521) odbędzie się w samym sercu dawnej stolicy księstwa, czyli na Zamku Piastowskim w Raciborzu.

Narodziny przez podział

Księstwo raciborskie pojawiło się na mapie dziejów w konsekwencji rozbicia dzielnicowego Polski i wynikających z niego kolejnych podziałów na mniejsze jednostki terytorialne. Na przełomie 1290/1291 roku otrzymał je, jako dzielnicę wyodrębnioną z księstwa opolskiego, Przemysław – najmłodszy syn Władysława I. Odtąd przez kolejne 230 lat księstwo raciborskie pisało ze zmiennym szczęściem własną historię. Zajmowało powierzchnię ok. 2 400 km2, rozciągając się od stolicy przez Wodzisław, Rybnik, Żory, Mikołów, Pszczynę aż po Mysłowice i późniejszy Bieruń.

Między Czechami a Polską

Rządzący na pograniczu pomiędzy dwoma królestwami książęta raciborscy na różne sposoby układali swoje relacje z polskimi i czeskimi monarchami. Mikołaj II złożył przysięgę na wierność czeskiemu królowi Janowi Luksemburskiemu w Pradze, z kolei Jan II Żelazny był regularnie podejmowany na dworze Władysława Jagiełły.

Na pierwszym planie w książce znajduje się oczywiście „wielka” polityka, o której kroniki i dokumenty mówią najwięcej. Widzimy konflikty między biskupami a książętami, które mogły się skończyć nawet ekskomuniką. Są też najazdy wojsk plądrujących śląskie ziemie, hołdy lenne, przywileje, sojusze, spiski i zamachy.

Życie w księstwie

Niemniej ciekawie przedstawiony jest kontekst społeczno-ekonomiczny, w którym funkcjonowało księstwo. Poznajemy książęcych podkomorzych, podsędków, ławników, mincerzy. Obserwujemy rozwój stołecznego Raciborza, który na początku XIV wieku liczy sobie niecałe 3 tysiące mieszkańców, a także innych ośrodków miejskich księstwa takich jak Pszczyna, Rybnik, Wodzisław czy Mikołów. Funduje się w nich nowe kaplice i ołtarze, a kobiety z rządzącej dynastii wstępują do klasztorów. Dowiadujemy się, kiedy Gliwice zostały wzięte w zastaw, jak wyglądały monety bite w Raciborzu na początku XIV wieku oraz który władca wspierał monopol żorskich tkaczy na krojenie i sprzedaż wełny.

Historia, która trwa

Po śmierci bezdzietnego Walentyna, ostatniego przedstawiciela dynastii Przemyślidów, w 1521 roku księstwo raciborskie zostało połączone z księstwem opolskim i przestało istnieć jako odrębny byt polityczny. Co ciekawe, obecnie trwa pisanie nowego rozdziału historii jednej z osób opisanych przez prof. Jerzego Sperkę: w ubiegłym roku rozpoczął się proces beatyfikacyjny księżniczki Eufemii, córki pierwszego władcy raciborskiego.

Prosto z zamku

Wspomniana książka Książęta i księżne raciborscy (1290/1291–1521) autorstwa prof. dr. hab. Jerzego Sperki ukazała się w drugiej połowie 2022 roku nakładem Wydawnictwa Avalon. Oprócz chronologicznego przedstawienia sylwetek władców księstwa znajdziemy w niej również sporo zdjęć zabytków i artefaktów z czasu świetności księstwa, takich jak pieczęcie władców.

Spotkanie z prof. dr. hab. Jerzym Sperką w ramach 32. odsłony Sceny Premier Naukowych odbędzie się w czwartek 18 maja 2023 roku o godz. 18.00. Poprowadzi je dziennikarz Jarosław Juszkiewicz. Rozmowa będzie transmitowana online: https://www.youtube.com/playlist?list=PLlhOYvtSn-fsg4Tfk1MfRhHFUpdJliTLg i tłumaczona na Polski Język Migowy.

Już w najbliższy poniedziałek 1 maja na Zamku Piastowskim w Raciborzu nastąpi 26. inauguracja sezonu motocyklowego. Organizatorem wydarzenia jest Grupa SRC Motocykle Racibórz, a współorganizatorem Zamek Piastowski w Raciborzu. Patronat honorowy nad imprezą objęli: Wiceminister Sprawiedliwości - Michał Woś oraz Starosta Raciborski - Grzegorz Swoboda. Zapraszamy do zapoznania się z programem!!!

12:00 – Msza św. w kościele pod wezwaniem św. Mikołaja przy ul. Kościelnej 1  w Raciborzu;
13:00 – Przejazd na Zamek Piastowski;
12:00 – 15:00 – Możliwość oddania krwi „Nie bądź żyła oddaj krew”;
13:30 – Rozpoczęcie festynu na zamkowym dziedzińcu;
14:00 – Koncert zespołu „MANSON BAND”.

Podobnie jak w poprzednich latach wspieramy Hospicjum św. Józefa w Raciborzu.

Informujemy, że w Wielki Piątek 7 kwietnia Punkt Informacji Turystycznej, Zamek Piastowski, Kaplica oraz Krypta będą czynne do zwiedzania od 10:00 do 14:00, natomiast biura Zamku Piastowskiego w Raciborzu będą czynne tego dnia do godz. 12.00. Tradycyjnie jak co roku zapraszamy wszystkich mieszkańców powiatu oraz ich świątecznych gości do wizyty na Zamku Piastowskim w Raciborzu w drugi dzień Świąt Wielkanocy.

Przypominamy, w Wielką Sobotę 8 oraz Wielkanoc 9 kwietnia zamek będzie nieczynny. W Lany Poniedziałek 10 kwietnia zapraszamy w godzinach od 10.00 do 18.00. Początek zwiedzania o każdej pełnej godzinie. W Punkcie Informacji Turystycznej będą dostępne liczne pamiątki, m. in. lokalne wydawnictwa w promocyjnej cenie, kolekcjonerskie banknoty 0 Euro, monety, mapy, magnesy, znaczki turystyczne oraz foldery Śląskiej Organizacji Turystycznej.

Do zobaczenia…

Wiosna to okres, w którym właściciele domów jednorodzinnych, działkowcy i ogrodnicy poszukują nowych sadzonek, nasion oraz wszelkiego rodzaju akcesoriów z tym związanych. Z myślą o mieszkańcach naszego powiatu, w sobotę 22 kwietnia Powiat Raciborski i Zamek Piastowski w Raciborzu zapraszają na „Zamkowy jarmark kwiatów”. Impreza odbędzie się na dziedzińcu zamkowym. Poznajcie szczegóły!

- Kwiaty na balkonach czy też w przydomowych ogródkach to nie tylko wartość estetyczna, ale też ważny dodatek do ekosystemu miejskiego, jak i wiejskiego. Kwiaty mają wiele funkcji. Odpowiadają m.in. za oczyszczanie powietrza i poprawę mikroklimatu. Zieleń jest szczególnie ważna w miejscach, w których jej brakuje. Dzięki udekorowaniu kwiatami bądź nasadzeniami poprawia się nasze samopoczucie, a otoczenie staje się piękniejsze. Spodziewamy się, przy sprzyjającej pogodzie, podobnie jak w ubiegłym roku wielu wystawców - zachęca Krystyna Niklewicz, dyrektor Zamku Piastowskiego w Raciborzu.

Handel na zamkowym dziedzińcu potrwa od 9:00 do 16:00. Do udziału w jarmarku Zamek Piastowski w Raciborzu zaprasza sprzedawców kwiatów, sadzonek i ciekawych artykułów ogrodniczych i nie tylko. Zgłoszenia przyjmujemy na adres: promocja@zamekpiastowski.pl. Karta uczestnictwa w jarmarku 2023 r. do pobrania TUTAJ: https://www.zamekpiastowski.pl/files/karta_zgloszeniowa_jarmark_2023r_1678263629.pdf. Koszt udziału w wydarzeniu to 123,00 zł brutto. W razie pytań prosimy o wcześniejszy kontakt mailowy: promocja@zamekpiastowski.pl lub telefoniczny: +48 32 414 02 33 wewn. 103.

Warunkiem udziału jest jedynie wypełnienie zgłoszenia i odesłania tradycyjną pocztą lub w formie elektronicznej. Informujemy, że posiadamy własne stragany, stylizowane na średniowieczne (jest ich jednak tylko 10 szt.) jak i dopuszczamy własne ekspozycje sprzedających, w tym sprzedaż z dziedzińca. W godzinach porannych, przed otwarciem imprezy, umożliwimy wjazd samochodami na zamkowy dziedziniec.

Do zobaczenia na zamkowym jarmarku…

- Wydają się błahe, niepozorne, ale ułożone i oprawione robią wrażenie! O czym mowa? To puzzle, którym jako swojej pasji, od lat oddaje się Jan Świerczek, emerytowany górnik z Krzanowic. Ta ponadczasowa układanka w ostatnim czasie straciła trochę na znaczeniu, ale nadal ma wielu zwolenników, zarówno wśród dzieci, młodzieży i osób dorosłych. Na rynku jest ogromny wybór różnych rodzajów puzzli, które z powodzeniem można dopasować do każdego niezależnie od wieku, umiejętności, a także zainteresowań. Wybrane z nich, będzie można przez cały marzec oglądać w sali żyrandolowej w Domu Książęcym na Zamku Piastowskim w Raciborzu. Na finisaż wystawy pt. „Świat puzzli” Powiat Raciborski i Zamek Piastowski w Raciborzu zapraszają we wtorek 21 marca o godz. 16:00, wstęp wolny - zachęca Krystyna Niklewicz, dyrektor Zamku Piastowskiego w Raciborzu.

Jan Świerczek urodził się w Bieńkowicach. To człowiek wielu talentów. Od 15 roku życia interesuje się muzyką. Przez wiele lat, w czasie wolnym od pracy grał jako perkusista w zespołach muzycznych i pracował jako akustyk przy wydarzeniach kulturalnych. Prowadził znane w okolicy zespoły takie jak: „Remedium” oraz „Bumerang”. Współpracował też z „Estradą Rybnicką”. W latach 90. XX wieku hobbystycznie zainteresował się układaniem puzzli. Jednak jako czynny zawodowo górnik nie miał zbyt wiele czasu na rozwijanie dodatkowych pasji. Dopiero po przejściu na emeryturę, w wolnym czasie coraz częściej oddawał się układaniu puzzli. W 2001 roku zamieszkał w Krzanowicach. Pomagając przy organizacji gminnych wydarzeń wpadł na pomysł, aby swoimi obrazami urozmaicić program wielkanocnych procesji konnych. Stworzył serię obrazów z końmi, które wzbudziły bardzo duże zainteresowanie publiczności. Idąc za ciosem tej popularności postanowił stworzyć nietuzinkową kolekcję obrazów. Kiedy w 2020 roku rozpoczęła się pandemia koronawirusa i związane z nią obostrzenia, skupił się na tworzeniu obrazów z puzzli na dużą skalę.

Jego prace są chętnie eksponowane na wystawach, a także podczas wydarzeń kulturalnych. Obrazami obdarowuje zaprzyjaźnione osoby oraz instytucje. 500 puzzli układa nawet w 6 godzin, 1000 puzzli średnio w dwa dni. Wyszukuje tylko najciekawsze obrazy o dużym stopniu trudności. Dawniej po puzzle jeździł do Opawy oraz zaopatrywał się w sklepie w Raciborzu. Obecnie materiał do swoich prac znajduje w Internecie. Stworzył już 145 obrazów na które składa się ponad 130 tys. elementów. W swoich nietypowych pracach podejmuje się różnych tematów.

Zapraszamy na finisaż!