„Z Raciborza ku biegunowi - polarne i geofizyczne opowieści” niebawem na Zamku Piastowskim

Instytut Geofizyki Polskiej Akademii Nauk, Edu Arctic, Powiat Raciborski i Zamek Piastowski w Raciborzu zapraszają w czwartek 9 czerwca w godzinach od 11:00 do 12:30 do sali konferencyjnej na Zamek Piastowski w Raciborzu na spotkanie „Z Raciborza ku biegunowi - polarne i geofizyczne opowieści” z naukowcami z Instytutu Geofizyki PAN, którzy prowadzą badania w Obserwatorium Geofizycznym w Raciborzu. W czasie półtoragodzinnego spotkania wirtualnie zabierzemy słuchaczy do Obserwatorium w Raciborzu - w czasy historyczne i bardzo współczesne oraz do Polskiej Stacji Polarnej na Spitsbergenie. Wstęp na wydarzenie jest bezpłatny!

Uczestnicy zapoznają się z bogatą historią Obserwatorium w Raciborzu. Rozwój górnictwa na Górnym Śląsku na początku XX wieku oraz pojawienie się zagrażających życiu pracowników kopalni niebezpiecznych tąpnięć i osunięć skał stał się przyczyną wzmożonego zainteresowania sejsmicznością i jej pomiarami. Od zeszłego roku Obserwatorium zyskało nową funkcję. Prowadzone są tam badania zanieczyszczeń powietrza.

Czyste powietrze to nasze wspólne dobro. Niestety nie wszędzie i nie zawsze możemy się nim cieszyć. W szczególności na południu Polski jakość powietrza jest często bardzo zła, a nad ziemią unosi się gruba warstwa smogu. Nierzadko obserwujemy koncentracje zanieczyszczeń, które wielokrotnie przekraczają krajowe, jak i międzynarodowe normy. Racibórz jest miejscem szczególnie narażonym na występowanie zjawiska smogu, zarówno ze względu na silne lokalne emisje pyłów, jak i na położenie geograficzne sprzyjające napływowi i gromadzeniu się zanieczyszczeń w rejonie miasta. Właśnie dlatego lokalizacja ta została wybrana na usytuowanie jednego z pierwszych w naszym kraju zaawansowanego laboratorium do pomiarów zanieczyszczeń (aerozoli) atmosferycznych w ramach międzynarodowej, europejskiej sieci ACTRIS.

Podczas spotkania omówiony zostanie niesławny smog i jak wpływa na nasze organizmy. Zastanowimy się, co możemy zrobić, aby zmniejszyć częstotliwość jego występowania. Zaprezentujemy metody i przyrządy, które wykorzystujemy do pomiarów jakości powietrza na naszej zaawansowanej stacji pomiarowej usytuowanej na zachodnich granicach Raciborza. Opowiemy również pokrótce o historii, jak i najbliższej przyszłości stacji.

W ostatniej części spotkania dr Daniel Kępski zabierze słuchaczy na wycieczkę do Polskiej Stacji Polarnej Hornsund, którą zbudowano w południowej części wyspy Spitsbergen w norweskiej części Arktyki w 1957 roku. Od 1978 roku jest ona stale zamieszkana i służy polskim badaczom za dom i miejsce pracy w trakcie całorocznych wypraw Instytutu Geofizyki Polskiej Akademii Nauk. Opowiemy, jakie badania są tam prowadzone, czym jest i jak wygląda „zimowanie” w bazie oraz przedstawimy faunę i florę tego podbiegunowego świata. Jak dostać się do stacji polarnej? Skąd bierze się jedzenie i prąd? Jak wygląda i zmienia się klimat tego miejsca oraz jakich zjawisk można się tam spodziewać? Co trzeba zabrać ze sobą wychodząc w teren? Ponadto czy w rejonach polarnych zanieczyszczenie może być większe niż w Raciborzu?

dr Daniel Kępski - geofizyk, polarnik - pracownik Zakładu Fizyki Atmosfery Instytutu Geofizyki Polskiej Akademii Nauk, uczestnik kilku wypraw polarnych, w tym dwóch całorocznych: w sezonie 2013/14 pełnił funkcję meteorologa Polskiej Stacji Polarnej Hornsund, w 2018/19 obserwatora hydrologicznego i kierownika Polskiej Stacji Antarktycznej im. Henryka Arctowskiego na Wyspie Króla Jerzego.

Program spotkania:
11:00 „Historia Obserwatorium Geofizycznego w Raciborzu” - Jan Kalabiński, Stowarzyszenie Skala;
11:30 „Racibórz - miasto smogu? - o nowym programie pomiarów zanieczyszczenia powietrza” - dr Daniel Kępski, Instytut Geofizyki PAN;
11:50 „Życie i praca w Polskiej Stacji Polarnej na Spitsbergenie” - dr Daniel Kępski, Instytut Geofizyki PAN.