Oczy i uszy bezpieki – prezentacja wystawy na zamku

„Oczy i uszy bezpieki. Metody inwigilacji społeczeństwa przez Służbę Bezpieczeństwa za pomocą środków technicznych: tajnej obserwacji, dokumentacji fotograficznej, perlustracji korespondencji i podsłuchów w latach 1956–1989” – to tytuł wystawy, którą można oglądać od 4 września 2014 r. w domu książęcym na Zamku Piastowskim w Raciborzu. Autorami wystawy są Robert Ciupa i Ewelina Małachowska – pracownicy Oddziałowego Biura Edukacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach. 9 września o godz. 12.00 odbyła się prezentacja wystawy dla młodzieży a godz. 16.00 dla wszystkich chętnych mieszkańców powiatu. Prezentacji towarzyszyła prelekcja współautorski, Eweliny Małachowskiej. W wydarzeniu wzięło udział około 130 osób. Zapraszamy do galerii zdjęć.

Wystawa miała swoją premierę w 2009 r. w pomieszczeniach „Aresztu” w siedzibie Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach przy ul. Kilińskiego 9. Ekspozycja jest pierwszą w Polsce próbą pokazania, jak Służba Bezpieczeństwa w latach 1956–1989 podsłuchiwała, podglądała i obserwowała społeczeństwo. Na 34 panelach wystawienniczych przedstawiono, w jaki sposób inwigilowano wszystkich, którzy sprzeciwiali się systemowi. Wystawę podzielono na dwie części: z jednej strony sprzęt i metody, jakimi posługiwała się SB, by inwigilować społeczeństwo, z drugiej – ich praktyczne zastosowanie podczas przełomowych wydarzeń historycznych: Poznań '56, Marzec '68, Grudzień '70, czasy „Solidarności”, stan wojenny. Prócz materiałów ikonograficznych (zdjęcia wykonane z ukrycia np. podczas procesji Bożego Ciała, pielgrzymek na Jasną Górę czy z prowadzonych obserwacji m.in. Poczty Głównej w Katowicach) zobaczyć można także eksponaty: aparaty fotograficzne „Praktica”, „Canon”; sprzęt szpiegowski: małe RFN-owskie „Roboty”, które chowano m.in. w aktówce; magnetofony szpulowe MAC 2S, mininagrywacze. Wystawa ma charakter multimedialny: można obejrzeć filmy operacyjne, usłyszeć dźwięki nagrane z podsłuchów, wejść do ciemni fotograficznej, urządzonej w byłej łaźni aresztu. Materiały archiwalne pochodzą głównie z archiwum IPN. Eksponaty zostały pozyskane z komend wojewódzkich policji oraz z Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego.